Perisian tegar merujuk kepada kelas perisian komputer tertentu yang menyediakan kawalan peringkat rendah untuk operasi perkakasan tertentu. Tidak seperti kebanyakan jenis perisian yang 'longgar' dan boleh diubah suai atau dipadamkan dengan mudah, perisian tegar biasanya dibenamkan ke dalam perkakasan yang dikawalnya.
Kelahiran dan Evolusi Perisian Tegar
Konsep firmware muncul dengan pembangunan sistem elektronik dan komputer pada pertengahan abad ke-20. Istilah "perisian tegar" dicipta oleh Ascher Opler pada tahun 1967 dalam makalah bertajuk "Perisian Generasi Keempat." Pada mulanya, ia disimpan dalam cip ingatan baca sahaja (ROM) pada papan litar bercetak dan pengguna tidak dapat mengubah suai atau memadamkannya.
Apabila teknologi berkembang, perisian tegar mula disimpan dalam memori kilat, yang boleh dikemas kini atau ditulis semula. Ini memperkenalkan kemungkinan untuk kemas kini perisian tegar, membolehkan pengeluar membetulkan pepijat, meningkatkan prestasi atau menambah ciri baharu pada produk mereka walaupun selepas ia telah dijual dan digunakan oleh pengguna.
Menyelam Dalam Perisian Tegar
Perisian tegar ialah sejenis perisian unik yang menyediakan antara muka langsung antara perkakasan dan sistem pengendalian atau aplikasi. Ia memberikan arahan tentang cara peranti harus berkelakuan dan beroperasi. Ia disimpan dalam memori tidak meruap perkakasan, seperti ROM, EPROM atau memori kilat, yang mengekalkan data walaupun semasa peranti dimatikan.
Contoh biasa perisian tegar termasuk BIOS dalam komputer, perisian tegar dalam penghala yang membantu dalam tugas rangkaian, atau perisian tegar dalam kamera atau telefon pintar yang membolehkan peranti berfungsi dengan betul.
Jentera Dalaman Perisian Tegar
Apabila peranti dihidupkan, perisian tegar adalah perkara pertama yang perlu dimulakan. Ia memulakan perkakasan dan menyediakannya untuk sistem pengendalian (OS) untuk mengambil alih. Sebaik sahaja OS mula berjalan, perisian tegar mungkin masih mengendalikan tugas tertentu yang berkaitan dengan perkakasan, tetapi kebanyakan tugasnya dilakukan semasa proses but peranti.
Perisian tegar berfungsi dengan menyediakan satu siri arahan berkod kepada perkakasan. Arahan ini memberitahu perkakasan cara bertindak balas terhadap input tertentu, mengurus penggunaan kuasa, mengendalikan tugas pemprosesan data dan berkomunikasi dengan peranti lain.
Ciri Teras Perisian Tegar
Beberapa ciri utama perisian tegar ialah:
- Khusus Peranti: Perisian tegar direka khusus untuk perkakasan yang dimaksudkan untuk dikawal.
- Disimpan dalam Memori Tidak Meruap: Ini memastikan perisian tegar boleh mengekalkan datanya walaupun selepas kuasa dimatikan.
- Berjalan pada Peranti Boot-Up: Perisian tegar memulakan proses permulaan dan menyemak sama ada semua komponen berfungsi dengan betul sebelum OS bermula.
- Boleh dinaik taraf: Sesetengah perisian tegar boleh dinaik taraf untuk meningkatkan prestasi atau menambah ciri baharu.
Jenis Perisian Tegar
Terdapat pelbagai jenis perisian tegar berdasarkan cara ia digunakan dan tempat ia disimpan. Mereka termasuk:
- Perisian Tegar Terbenam: Jenis perisian tegar ini biasanya digunakan dalam sistem terbenam seperti perkakas rumah, peranti perubatan dan kereta.
- Perisian Tegar Luaran: Jenis perisian tegar ini digunakan dalam peranti yang bersambung ke sistem komputer, seperti pencetak, papan kekunci atau tetikus.
- UEFI (Antara Muka Perisian Tegar Boleh Diperluas Disatukan): Jenis perisian tegar moden yang digunakan untuk menggantikan BIOS dalam komputer.
- BIOS (Sistem Input/Output Asas): Perisian tegar tradisional yang digunakan dalam komputer untuk memulakan proses but.
Perisian Tegar dalam Penggunaan: Cabaran dan Penyelesaian
Perisian tegar digunakan secara meluas dalam pelbagai peranti, termasuk komputer, pelayan, telefon pintar dan penghala. Ia adalah sebahagian daripada peranti ini, tetapi ia boleh memberikan cabaran tertentu. Sebagai contoh, perisian tegar yang lapuk boleh menyebabkan kelemahan sistem, prestasi peranti yang lemah dan isu keserasian.
Kemas kini perisian tegar yang kerap boleh menyelesaikan masalah ini, meningkatkan prestasi peranti dan menampal potensi kelemahan keselamatan. Pengilang biasanya menyediakan kemas kini perisian tegar yang boleh dimuat turun dan dipasang secara manual, atau dalam beberapa kes, kemas kini ini dipasang secara automatik.
Perbandingan dan Ciri
Penggal | Penerangan |
---|---|
Perisian tegar | Disimpan dalam memori tidak meruap. Mula-mula dijalankan apabila peranti dihidupkan. Mengawal perkakasan tertentu. |
Perisian | Disimpan dalam ingatan yang tidak menentu. Berjalan di bawah kawalan OS dan perisian tegar. Biasanya mengawal julat fungsi yang lebih luas. |
Perkakasan | Komponen fizikal peranti. Mereka dikawal oleh perisian tegar dan perisian. |
Perspektif Masa Depan Perisian Tegar
Memandangkan teknologi terus berkembang, peranan perisian tegar mungkin menjadi lebih penting. Dengan kebangkitan Internet Perkara (IoT) dan peranti pintar, perisian tegar yang boleh mengendalikan tugas yang rumit sambil mengekalkan keselamatan dan kecekapan akan menjadi kritikal. Selain itu, kemas kini perisian tegar akan memainkan peranan penting dalam mengekalkan dan meningkatkan prestasi dan keselamatan peranti ini.
Perisian Tegar dan Pelayan Proksi
Pelayan proksi bertindak sebagai perantara untuk permintaan daripada pelanggan yang mencari sumber daripada pelayan lain. Perisian tegar boleh memainkan peranan dalam proses ini, terutamanya dalam proksi berasaskan perkakasan, di mana perisian tegar mengawal tugas rangkaian. Selain itu, perisian tegar dalam peranti rangkaian seperti penghala mungkin perlu dikonfigurasikan dengan betul untuk berfungsi dengan pelayan proksi.
Selain itu, kemas kini perisian tegar adalah penting untuk pelayan proksi kerana ia selalunya menyertakan tampalan untuk kelemahan keselamatan. Oleh itu, kemas kini perisian tegar biasa boleh membantu mengekalkan keselamatan dan prestasi pelayan proksi.
Pautan Berkaitan
Untuk mendapatkan maklumat lanjut tentang perisian tegar, anda boleh merujuk kepada sumber berikut: